Verduurzaming vertraagd door materialen- en personeelstekorten

Energiebedrijven, leveranciers van zonnepanelen, warmtepompen en isolatie en vele verwante ondernemingen in de hernieuwbare energievoorziening hebben steeds meer moeite hun producten en diensten op de afgesproken tijd te leveren. Dat blijkt uit een recente enquête van de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie (NVDE) onder 80 aangesloten bedrijven en brancheorganisaties. Ook de oorzaken van de vertragingen zijn nader geanalyseerd.

De vraag naar duurzame energie en -energieproducten zit de laatste maanden flink in de lift zit als gevolg van de prijsstijgingen van fossiele energie. Tegelijkertijd wordt driekwart van de bedrijven geconfronteerd met tekorten aan materialen en personeel. Hierdoor zijn bij 85 procent van de bedrijven de levertijden sinds eind 2021 opgelopen, van enkele maanden tot zelfs meer dan een half jaar.

De duurzame-energievraag is in korte tijd dermate toegenomen, dat de wereldwijde productieketens niet in staat zijn hierop per ommegaande te reageren, maakt het onderzoek duidelijk. ‘Daarom is het van groot belang dat sprake is van een duidelijk en stabiel overheidsbeleid op de langere termijn’, stelt NVDE-voorzitter Olof van der Gaag ‘Zo krijgen ondernemers meer zekerheid en zullen ze sneller investeren in duurzame ketens van producten en grondstoffen en is de kans groter dat er tijdig kan worden geleverd’.

Belangrijk obstakel voor tijdige levering is de actuele schaarste aan materialen, zo wijst het onderzoek uit. Veel van de ondervraagde bedrijven zien de productie van de benodigde materialen in eigen land of in elk geval binnen Europa als probaat medicijn tegen de tekorten. Veel bedrijven zijn dan ook al overgestapt op (meer) materiaalproductie in Europa.

Daarnaast kunnen innovaties volgens de geênqueteerden bijdragen aan het verminderen van de afhankelijkheid van materiaalleveranties vanuit het buitenland. Het upcyclen van grondstoffen uit eerder gebruikte zonnepanelen of batterijen is zo’n innovatie. ‘Grondstoffen worden efficiënter ingezet door deze te up-cyclen naar nieuwe producten: elke nieuwe generatie producten levert meer duurzame energie met minder grondstoffen, aldus Van der Gaag.

Maar daartegenover moet wel een eenduidig Europees beleid staan, vindt bijna de helft van de respondenten. Dat geeft een gelijk speelveld voor ondernemingen in alle Europese landen. Ook moeten bedrijven onderling beter gaan samenwerken om te voorkomen dat het ene bedrijf materialen ‘hamstert’, terwijl het andere bedrijf zonder blijft zitten.

Naast materiaaltekorten speelt ook het gebrek aan personeel de duurzame-energiebedrijven parten. Bij één op de drie bedrijven blijven vacatures langer dan een half jaar onvervuld. Meer dan de helft van de ondervraagden meent dan ook dat het personeelsgebrek een negatieve impact heeft op de levertijden.